Sallust's description of Rome in 80 B.C. — a government controlled by wealth, a ruling-class numb to the repetitions of political scandal, a public diverted by chariot races and gladiatorial shows — stands as a fair summary of some of our own circumstances.
Lewis Lapham. Waiting for the Barbarians. 1997
Economische belangen doorslaggevend voor koninklijk bezoek aan Saoedi-Arabië
Economische belangen hebben bij het kabinet-Rutte de doorslag gegeven om een zware afvaardiging te sturen naar de uitvaart van de Saoedische koning Abdullah. Dat is de inschatting van diverse Nederlandse en Belgische arabisten en Midden-Oostenkenners…
‘Ondanks sommige verbeteringen in de afgelopen jaren, is de situatie van de mensenrechten verslechterd,’ schrijft Amnesty International.
Desondanks was het Westen zaterdag sterk vertegenwoordigd in Riyad. Want behalve een notoire schender van mensenrechter is Saoedi-Arabië officieel ook een belangrijke en min of meer stabiele bondgenoot van de Amerikanen en Europeanen in een woelige, onrustige en gewelddadige regio.
Importeur van westerse wapensystemen
Die geopolitieke belangen verklaren de aanwezigheid van belangrijke westerse leiders op de uitvaart van Abdullah; geopolitieke belangen die voor de grote westerse landen ook nauw verband houden met economische belangen. Paul Aarts (docent internationale betrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam. svh) : ‘Grote landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn grote wapenexporteurs. En Saoedi-Arabië is één van de grootste importeurs ter wereld van westerse wapensystemen.’
Het Financieele Dagblad. Koning moest wel naar uitvaart van Abdullah. Maandag 26 januari 2015
Hoe lovend Geert Mak ook mag spreken over de 'westerse waarden en westerse denkwijzen' die voor ons, maar niet voor de 'Russen,' van 'opperste belang' zijn, het blijven alleen de gehersenspoelden in de polder die echt in deze leugen geloven. Een eenvoudig aantoonbaar feit is namelijk dat zodra geopolitieke en dus economische belangen een rol spelen er voor zowel Washington als voor Moskou geen andere waarde bestaat dan geld. 'The Arabs have taken billions of dollars out of this country, and now they must put it back! […] It is the international system of currency which determines the totality of life on this planet. That is the natural order of things today,' en journalisten die, zoals Mak, anders beweren zijn bedriegers, propagandisten. 'Am I getting through to you, Mr. Mak?' Jazeker, want zoals mijn oude vriend mij onder de aanhef 'Beste Stan' schreef:
Je mails zetten mij aan het denken, zoals je opmerkingen dat vaker doen. Het probleem met jou is dat je verdomd vaak gelijk hebt, en dat het vaak geen prettige mededelingen zijn die je te melden hebt,
maar
Ik kan niet zonder hoop, Stan, dat klinkt misschien wat pathetisch, maar het is toch zo. Hoop moet niet misleidend worden - ik hoor het je zeggen -, het moet ons niet in slaap wiegen, maar ik denk nog steeds dat je én realist kunt zijn, en er ook wat van kunt maken.
En om 'er ook wat van' te kunnen 'maken,' is Mak gedwongen zijn mainstream-publiek én zichzelf te bedriegen, want
What do you think the Russians talk about in their councils of state - Karl Marx? They get out their linear programming charts, statistical decision theories, minimax solutions, and compute the price-cost probabilities of their transactions and investments, just like we do. We no longer live in a world of nations and ideologies, Mr. Mak.
De enige ideologie is die van het geld, van de onverzadigbare hebzucht en de pathologische begeerte naar nog meer macht. Macht als ultiem middel om de eigen angsten te bezweren. Nobelprijswinnaar Literatuur (1981), Elias Canetti, schreef in zijn baanbrekende werk Massa & Macht (1960) dienaangaande:
Men kan zich niet onttrekken aan het vermoeden dat achter elke paranoia, zoals achter elke macht, dezelfde diepere tendens schuil gaat: de wens de anderen uit de weg te ruimen, om de enige te zijn of, in de mildere en vaak toegegeven vorm, de wens zich van de anderen te bedienen, zodat men met hun hulp de enige wordt.
Iedere martelaar is één concurrent minder bij de strijd om de macht. Over de machtige zelf schreef Canetti:
Of hij al dan niet metterdaad door vijanden wordt belaagd, altijd zal hij een gevoel hebben bedreigd te zijn. De gevaarlijkste dreiging gaat uit van zijn eigen mensen, die hij altijd beveelt, die in zijn naaste omgeving verkeren, die hem goed kennen. Het middel tot zijn bevrijding, waarnaar hij niet zonder aarzeling grijpt maar waarvan hij geenszins geheel afziet, is het plotselinge bevel tot massadood. Hij begint een oorlog en stuurt zijn mensen naar de plaatsen waar ze moeten doden. Velen van hen zullen daarbij zelf omkomen. Hij zal er niet rouwig om zijn. Hoe hij zich naar buiten toe ook mag voordoen, het is een diepe en verborgen noodzaak voor hem dat ook de gelederen van zijn eigen mensen uitgedund worden... De dood als dreiging is de munt van de macht.
Deze regel is zo oud als de mensheid, al sinds de mens in hiërarchische samenlevingen onderworpen werden. Intuïtief weet elke machtige dit. It's the name of the game. Net als de dictatuur functioneert ook de 'democratie' binnen deze context. Vandaar dat opiniemakers onmisbaar zijn voor de macht. De Verlichtingsfilosoof David Hume wees met betrekking tot 'the easiness with which the many are governed by the few' en de 'implicit submission with which the men resign their own sentiments and passions to those of their rulers,' op het feit dat
[w]hen we enquire by what means this wonder is brought about, we shall find, that as Force is always on the side of the governed, the governors have nothing to support them but opinion. It is therefore, on opinion only that government is founded; and this maxim extends to the most despotic and most military governments, as well as to the most free and most popular.
Alleen dankzij de dagelijkse inzet van propagandisten kan de machtige heersen. Hij ontleent zijn macht aan meningen, niet aan feiten, aan interpretaties niet aan de realiteit zelf, het is 'on opinion only that government is founded.' De macht opereert altijd in een door haarzelf gecreëerde en nauw omlijnde wereld. De Amerikaanse hoogleraar sociologie Christopher Chase-Dunn beschrijft dit helder in zijn boek Global Formation: Structures of the World Economy (1998). Daarin toont hij aan dat de hiërarchie tussen metropool en periferie een
structural feature [is] of the world system, that is, it is an institution of socially structured inequality. Historically, going back to the Commercial Revolution of the sixteenth century and the plunder of the Americas, the exploitation of the periphery was crucially important to the emergence of industrial capitalism in the core, and the direct use of coercive force eventually evolved into institutionalized economic power based on 'law' and private property. So a network of interdependent markets is the main glue of our global system bolstered when necessary by the military power of the core states.
De westerse commerciële massamedia spelen in dit systeem dezelfde rol als de geestelijkheid in de middeleeuwen speelde. Zij bepalen de waarheid, wie belangrijk is en wie niet, wat de waarheid is en wat niet, wie recht van spreken heeft en wie niet, wie gehoorzaamd moet worden en wie niet. En om het individu voor eens en altijd hiervan te doordringen, wordt 'de waarheid' van de gevestigde orde voortdurend herhaald. In de middeleeuwen, zo schrijft Huizinga in Herfstij der Middeleeuwen (1919)
was één geluid, dat al het gedruis van het drukke leven steeds weer overstemde, en dat, hoe bont dooreenklinkend, toch nooit verward, alles tijdelijk ophief in een sfeer van orde: de klokken. De klokken waren in het dagelijks leven als waarschuwende goede geesten, die met bekende stem dan rouw, dan blijdschap, dan rust, dan onrust kondigden, dan opriepen, dan vermaanden.
Ook vandaag de dag overstemt 'één geluid' het 'gedruis van het drukke leven steeds weer,' namelijk de Nieuws Berichten, die elk uur ten gehore worden gebracht om als een mantra de officiële versie van de werkelijkheid erin te hameren. Hoe anders kan de massa worden overtuigd van de juistheid van het 'kapitalisme,' in de woorden van de grote econoom John Maynard Keynes,'the extraordinary belief that the nastiest of men for the nastiest motives will somehow work for the benefit of all'? Wie anders dan de journalisten van de 'vrije pers' zijn in staat de massa voortdurend te vertellen dat zij in een volwassen'democratie' leeft, terwijl in de praktijk tegenover elke europarlementariër 200 lobbyisten in Brussel elke werkdag weer druk doende zijn 'onze' volksvertegenwoordigers ongecontroleerd te bewerken? Over welke andere bron dan de journalist en bestseller-auteur Geert Mak beschikt het Nederlandse publiek zodra het gaat om 'Geen Jorwert zonder Brussel,' terwijl in werkelijkheid de
European Commission has been accused of a cover-up after refusing to release details of talks between its officials and the tobacco industry during negotiations over the proposed Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) treaty.
Corporate lobbying campaigners published documents that revealed the EU’s executive body had met and corresponded with lobbyists from British American Tobacco and Philip Morris.
But the documents, as released, revealed little else.
Almost all the content, including the names of officials and tobacco lobbyists involved, the issues discussed and even the dates some meetings took place, had been redacted.
Omdat al deze onderhandelingen geheim zijn werd 95 procent van de tekst zwart gemaakt, dus onleesbaar. Het publiek mag in de westerse 'democratie' niet weten wat de bestuurlijke, politieke, financiële en economische elite onderling met elkaar afspreekt. Hoe zou de neoliberale macht in Brussel deze corruptie anders kunnen verkopen dan via de propaganda van populistische journalisten als Geert Mak, die al jarenlang lovend spreekt over de Europese Unie en daarom talloze malen werd geprezen door autoriteiten wier missie het is dit corrupte systeem te sanctioneren? De propaganda, gericht op de mainstream, is onontbeerlijk voor het neoliberalisme met zijn 'Core countries' in
the privileged regions of the Northern Hemisphere such as the United States and Western Europe. It is in these regions that financial, technical, and productive (usually industrial) power is concentrated, power that is controlled by an elite. The periphery, on the other hand, contains the exploited regions that sell their resources and labour to the core without ever having access to the latter's wealth. The enrichment of the core is structurally dependent on the impoverishment of the periphery,
aldus de Amerikaanse historicus en hoogleraar Morris Berman in zijn boek The Twilight of American Culture (2010) Maar het ware gezicht van de macht moet juist in een 'democratische rechtstaat' gemaskeerd worden, om de schijn te wekken een 'volksheerschappij' te zijn, zodat het winstprincipe zo lang mogelijk als geloofsdogma in stand kan blijven. In een dictatuur hoeft de macht de schijn niet op te houden, daar weet iedereen maar al te goed onder de alleenheerschappij van de rijke elite te leven, en dat het leger onmiddellijk elke revolte de kop in zal drukken. In een democratie komt de massa niet in verzet, omdat zij bijgebracht is dat de volksvertegenwoordiging haar belangen behartigt. Overigens, een 'democratie' is tot nu toe voor de elite veel lucratiever geweest dan een dictatuur, waar aanzienlijk veel meer geld moet worden besteed aan repressie. Vanuit die optiek dient de lezer de mening te interpreteren van een opiniemaker als Geert Mak, wanneer die weer eens hoog opgeeft van de 'vitaliteit van de Amerikaanse democratie.' Als propagandist speelt hij vooralsnog de rol van de buikspreker-pop voortreffelijk, gezien de hoge oplages van zijn boeken. Het publiek dat in een consumptiemaatschappij allereerst geamuseerd wil worden, geniet met volle teugen. De Amerikaanse personal coach en auteur Tony Robbins merkt op dat 'We aren't in an information age, we are in an entertainment age,' en gelijk heeft de man die talloze wereldleiders heeft getraind, onder wie de grootste hedendaagse Amerikaanse 'con men,' George Bush en Bill Clinton. Als er al sprake is van 'vitaliteit' dan is dit de vitaliteit van de macht die zich voordoet als democratisch, maar in werkelijkheid nauw samenwerkt met het moderne fascisme. In 1975 verklaarde de Amerikaanse senator Frank Church, voorzitter van de de Senate Committee on Foreign Relations, én voorzitter van de fameuze Church Committee die in de jaren zeventig de misdaden van de Amerikaanse inlichtingendiensten onderzocht:
I know the capacity that is there to make tyranny total in America, and we must see to it that this agency (the National Security Agency) and all agencies that possess this technology operate within the law and under proper supervision, so that we never cross over the abyss. That is the abyss from which there is no return.
38 jaar later, in 2013 Edward Snowden, een 'former CIA employee, and former government contractor leakedclassified information from the U.S. National Security Agency (NSA) in 2013. The information revealed numerous global surveillance programs, many run by the NSA and the Five Eyes with the cooperation of telecommunication companies and European governments,' waardoor duidelijk werd dat het Westen in 'the abyss from which there is no return' was gestort. Mede door Snowden en Julian Assange is nu voor iedereen de schrikbarende omvang bekend geworden van de westerse schendingen van de eigen wetten en van het geratificeerd internationaal recht. Wij hebben hier te maken met criminele organisaties die de staat in handen hebben gekregen, en door niets gestopt worden, en met andere misdadige regimes samenwerken. In The American Deep State. Wall Street, Big Oil and the Attack on U.S. Democracy (2015) beschrijft de Canadese oud-diplomaat en emeritus hoogleraar Peter Dale Scott de macabere machinaties van de VS en Saoedi-Arabië:
Saudi Arabian Support for Terrorists
Perhaps the foremost practitioner of this game is Saudi Arabia, which has not only exported jihadis to all parts of the globe but (as previously noted) has financed them, sometimes in alliance with the United States. A New York Times article in 2010 about leaked diplomatic cables quoted from one of the diplomatic dispatches: 'Saudi donors remain the chief financiers of Sunni militant groups like Al Qaeda.'
Back in 2007 the London Sunday Times also reported that
'wealthy Saudis remain the chief financiers of worldwide terror networks. ''If I could somehow snap my fingers and cut off the funding from one country, it would be Saudi Arabia,'' said Stuart Levey, the US Treasury official in charge of tracking terror financing.'
Similar reports of Saudi funding have come from authorities in Iraq, Pakistan, and Afghanistan, according to Rachel Ehrenfeld:
'Pakistani police reported in 2009 that Saudi Arabia's charities continue to fund al Qaeda, the Taliban and Pakistan's Lashkar-e-Tayyiba. The report said the Saudis gave $15 million to jihadists, including those responsible for suicide attacks in Pakistan and the death of former Pakistani Prime Minister Benazir Bhutto.
In May 2010, Buratha News Agency, an independent news source in Iraq, reported on a leaked Saudi intelligence document showing continued Saudi governmental support for al Qaeda in Iraq in the form of cash and weapons… An article in the May 31, 2010, edition of The Sunday Times in London revealed that the Afghan financial intelligence unit, FinTRACA, reported that since 2006, at least $1.5 billion from Saudi Arabia was smuggled into Afghanistan, headed most probably to the Taliban.
However the Saudi backing of al Qaeda was not, according to the Times, limited to funds:
'In recent months, Saudi religious scholars have caused consternation in Iraq and Iran by issuing fatwas calling for the destruction of the great Shi’ite shrines in Najaf and Karbala in Iraq, some of which have already been bombed. And while prominent members of the ruling al-Saud dynasty regularly express their abhorrence of terrorism, leading figures within the kingdom who advocate extremism are tolerated.
Sheikh Saleh al-Luhaidan, the chief justice, who oversees terrorist trials, was recorded on tape in a mosque in 2004, encouraging young men to fight in Iraq. ''Entering Iraq has become risky now,'' he cautioned. ''It requires avoiding those evil satellites and those drone aircraft, which own every corner of the skies over Iraq. If someone knows that he is capable of entering Iraq in order to join the fight, and if his intention is to raise up the word of God, then he is free to do so.'''
The Example of Mali
Something similar is happening today in Africa, where Saudi Wahhabist fundamentalism 'has grown in recent years in Mali with young imams returning from studying on the Arab peninsula.' The world press, including Al Jazeera, has reported on the destruction of historic tombs by local jihadis:
'Fighters from the al-Qaeda-linked group Ansar Dine, controlling northern Mali, have destroyed two tombs at the ancient Djingareyber mud mosque in Timbuktu, an endangered World Heritage site, witnesses say… The new destruction comes after attacks last week on other historic and religious landmarks in Timbuktu that UNESCO called ''wanton destruction.'' Ansar Dine has declared the ancient Muslim shrines ''haram,'' or forbidden in Islam. The Djingareyber mosque is one of the most important in Timbuktu and was one of the fabled city's main attractions before the region became a no-go area for tourists. Ansar Dine has vowed to continue destroying all the shrines ''without exception'' amid an outpouring of grief and outrage both at
home and abroad.'
But most of these stories (including al Jazeera’s) have failed to point out that the destruction of tombs has long been a Wahhabi practice not only endorsed but carried out by the Saudi government:
'In 1801 and 1802, the Saudi Wahhabis under Abdul Aziz ibn Muhammad ibn Saud attacked and captured the holy Muslim cities of Karbala and Najaf in Iraq, massacred parts of the Muslim population and destroyed the tombs of Husayn ibn Ali who is the grandson of Muhammad, and son of Ali (Ali bin Abu Talib), the son-in-law of Muhammad). In 1803 and 1804 the Saudis captured Makkah and Medina and destroyed historical monuments and various holy Muslim sites and shrines, such as the shrine built over the tomb of Fatimah, the daughter of Muhammad, and even intended to destroy the grave of Muhammad himself as idolatrous. In 1998 the Saudis bulldozed and poured gasoline over the grave of Aminah bint Wahb, the mother of Muhammad, causing resentment throughout the Muslim World.'
Het geval Mali is vooral voor Nederland significant. De voor de gezeten burgerij gezaghebbende Elsevier-journalist Gerry van der List schreef in zijn weekblad van 23 maart 2015:
Na twee doden maar weer eens de vraag: wat doen we toch in Mali?
Mali is een armoedig, door tal van conflicten verscheurd land waar vele miljarden ontwikkelingshulp zijn verspild. Er is geen reëel perspectief op vrede en welvaart. De dood van twee Nederlandse militairen roept opnieuw de vraag op: wat hebben we toch te zoeken in Mali?
De gedachten van Mark Rutte gingen uit naar de 'familie, ouders en vrienden van de slachtoffers'. Tja, wat moet je anders zeggen als premier als twee landgenoten het leven laten tijdens een militaire missie?
Hoewel hij had kunnen bedenken dat ouders doorgaans ook tot familie worden gerekend, zodat zijn opsomming taalkundig niet helemaal in orde was. Misschien gingen de gedachten van de VVD-leider vorige week dinsdag toch vooral uit naar de verkiezingen van de Provinciale Staten.
Rutte beweerde ook dat 'heel Nederland' achter onze militairen in Mali staat, het Afrikaanse land waar kapitein René Zeetsen (30) en eerste luitenant Ernst Mollinger (26) stierven. Dit zijn holle woorden. Een groot deel van de bevolking staat misschien achter het Nederlands voetbalelftal tijdens een groot toernooi, maar leeft heus niet mee met de verrichtingen van Nederlandse soldaten in een ver land.
Ongeluk
Achter de missie in Mali staat heel Nederland zeker niet. Toen de regering eind 2013 besloot mee te doen aan de operatie van de Verenigde Naties, bleek uit opiniepeilingen dat ruim de helft van de bevolking dit een slechte beslissing vond.
Sneuvelen is een risico van het soldatenvak. Het valt alleen maar te prijzen wanneer mensen dit risico durven te lopen voor volk en vaderland. Pardon: voor de internationale rechtsorde, want daar draait het tegenwoordig om in het veiligheidsbeleid.
Hier komt bij dat de dood van Mollinger en Zeetsen naar het zich laat aanzien het gevolg was van een ongeluk. Het crashen van een Apache-helikopter is op zichzelf geen reden om een hele missie extra kritisch te bekijken.
Maar zeker omdat er in de loop van het jaar een besluit moet worden genomen over een eventuele verlenging van de Nederlandse bijdrage, is het goed om maar weer eens de vraag op te werpen wat we toch te zoeken hebben in Mali.
Onverantwoord
Om de burger te overtuigen van de waarde van de vaderlandse militaire activiteiten, laat defensie geregeld journalisten meekijken.
Die zijn dan vaak niet te beroerd om heel lovend te berichten over de prestaties van onze jongens en meiden in den vreemde en de indruk te wekken dat bezuinigingen op het militaire apparaat hoogst onverantwoord zijn.
Maar de reportage uit Mali in de Volkskrant van afgelopen zaterdag stemt niet bijzonder hoopvol. Het verhaal gaat over fysieke en psychische beproevingen in een enorm, onherbergzaam en heet gebied met een moeilijk herkenbare vijand en een niet altijd even efficiënte en effectieve leiding van de Verenigde Naties.
De Nederlanders moeten in de eerste plaats informatie verzamelen. Dat is lastig. Zij beheersen het Frans, de officiële taal van Mali, vaak al nauwelijks, laat staan de lokale dialecten. Het werk is gevaarlijk. Al 46 blauwhelmen zijn gedood.
Het verzet van de plaatselijke bevolking tegen de missie neemt eerder toe dan af. De kosten van de Nederlandse deelname blijken hoger dan aanvankelijk geraamd.
Uit de lucht gegrepen
Mali is een armoedig, door tal van conflicten verscheurd land waar vele miljarden ontwikkelingshulp zijn verspild. Een failed state, een hopeloos mislukte staat. Er is geen reëel perspectief op vrede en welvaart. Het is een illusie te denken dat de Verenigde Naties (VN) daar stabiliteit kunnen brengen.
David Gressly, de Amerikaan die een tijdje aan het hoofd stond van de VN-missie als opvolger van Bert Koenders, zei vorig jaar dat de troepen er op zijn minst vijftien tot twintig jaar moeten blijven. Uit de lucht gegrepen cijfers natuurlijk. Gressly had ook dertig tot veertig jaar kunnen zeggen.
'Achtertuin'
Nederland zal vast het verzoek krijgen langer te blijven in Mali. Pikant is dat de PvdA'er Bert Koenders, die er als medewerker van de VN aan heeft bijgedragen dat nu 450 landgenoten in de hitte van een onbestuurbaar rampgebied hun leven op het spel zetten, als minister van Buitenlandse Zaken mede besluit over verlenging.
Hij noemde de vaderlandse bijdrage in het verleden 'zeer belangrijk.' Premier Rutte sprak toen van een 'direct belang' voor Nederland en noemde Mali onze 'achtertuin.'
Zulke kwalificaties geven blijk van een vreemde visie op onze nationale belangen. Een verwrongen kijk met als tragisch gevolg een duur en zinloos militair avontuur dat de familie en vrienden van twee jonge Nederlandse mannen deze maand in rouw heeft gedompeld.
Het antwoord op de vraag 'wat doen we toch in Mali?' is vrij makkelijk te geven: de Nederlandse strijdkrachten behartigen daar de belangen van de NAVO, en dit offensief bondgenootschap behartigt op zijn beurt weer de geopolitieke en daarmee de financiële en economische belangen van de westerse elite. Daarnaast behartigt het neoliberale VVD/PVDA kabinet de belangen van wat president Eisenhower 'het militair-industrieel complex' noemde, dat alleen door oorlogen zijn voortbestaan kan verzekeren. De westerse politici en massamedia noemen dit 'vredeshandhaving,' of 'humanitaire missies' dan wel 'responsibility to protect,' geheel in lijn met de Orwelliaanse Newspeak 'Oorlog is vrede, Vrijheid is slavernij,' en 'Onwetendheid is kracht.' En hoewel de westerse mainstream-pers het NAVO-geweld enthousiast steunt, benadrukte George Orwell in zijn roman 1984 dat oorlog
helpt om de speciale geestelijke atmosfeer in stand te houden, die een hiërarchische maatschappij nodig heeft. De oorlog, zo zal men zien, is nu een zuiver binnenlandse aangelegenheid. In het verleden bestreden de heersende groepen van alle landen elkaar ook echt, al mochten zij inzien, dat zij een gemeenschappelijk belang hadden en daarom de vernietigende werking van de oorlog zouden moeten beperken, en de overwinnaar altijd de overwonnene plunderde. In onze eigen tijd vechten zij helemaal niet tegen elkaar. De oorlog wordt door iedere heersende groep gevoerd tegen de eigen onderdanen en het doel van de oorlog is niet om gebiedsoverwinningen te maken of te voorkomen, maar om de structuur van de samenleving is stand te houden.
Orwell waarschuwde dat
op de lange duur een hiërarchische maatschappij alleen mogelijk op een basis van armoede en onwetendheid... De vraag was, hoe de wielen van de industrie draaiende te houden zonder de feitelijke rijkdom van de wereld te vermeerderen. Er moesten goederen geproduceerd worden, maar zij moesten niet worden gedistribueerd. En in de praktijk was de enige manier om dit te bereiken een voortdurende oorlog... Oorlog is een methode tot het verbrijzelen, of tot het in de lucht laten vliegen, of tot het laten zinken in de diepte der zee van materialen, die anders gebruikt zouden kunnen worden om de massa's te veel gemak te verschaffen en daardoor op de lange duur te intelligent te maken.
In dit verband is het ook niet verwonderlijk dat, net als destijds de nazi's, de volgende Nederlandse academici, zonder in de polder enige ophef te veroorzaken, publiekelijk hebben gepleit voor het schenden van het internationaal recht:
De arabist en emeritus hoogleraar, wijlen Hans Jansen: 'De opinies van volkerenrechtsgeleerden zijn niet veel meer waard dan het kringlooppapier waarop ze worden uitgeprint. Er is behalve intellectuele pedanterie en goedmenselijkheid geen legitimatie voor deze opinies.'
De oud- 'top'-diplomaat Peter van Walsum: 'Volgens hem (Van Walsum) dient een verantwoordelijke regering zich niet alleen door de regels van het volkenrecht maar ook door de eisen van de internationale politiek te laten leiden. Als de twee met elkaar in botsing komen ontstaat een dilemma, maar geen regering zal accepteren dat haar vitale politieke doelstellingen onder alle omstandigheden voor het volkenrecht zullen moeten wijken.'
Alfred Pijpers, medewerker Clingendael: 'Een militaire uitschakeling van de atoominstallaties in Iran, zonder een daartoe strekkend mandaat van de Veiligheidsraad, valt... niet uit te sluiten.'
Afshin Ellian, professor sociale cohesie: 'Volkenrechtelijke grondslag? Wat is dat in dit geval? Volgens de commissie-Davids is dat een besluit van de Veiligheidsraad... Volgens Davids is dat het volkenrecht. Het "recht" is in zijn ogen slechts een beslissing van een bevoegd orgaan.'
Dit is een dwarsdoorsnede van de 'intelligentsia' in Nederland. Goddank is het intellectuele niveau in de Angelsaksische wereld aanzienlijk hoger. Daarom opnieuw Peter Dale Scott:
The War on Terror promises to make America more secure, yet in fact continues to guarantee the proliferation of America’s terrorist enemies. It also continues to disseminate the War into new battlefields, notably Pakistan and Yemen. By thus creating its own enemies, the War on Terror, now solidly entrenched in bureaucratic inertia, seems likely to continue unabated. In this it is much like the equally ill-considered War on Drugs, dedicated to maintaining the high costs and profits that attract new traffickers.
Above all this contributes to Islamic insecurity as well, causing more and more Muslims to deal with the fear that civilians, not just jihadi terrorists, will be the victims of drone attacks. Insecurity in the Middle East is the major obstacle to peace there...
Americans should fear the insecurity spread by drone attacks. If not soon stopped, America’s drone attacks threaten to do what America’s atomic attacks did in 1945: lead to a world in which many powers, not just one, possess this weapon and may possibly use it. In this case the most likely new target by far would be the United States.
How long will it be, I wonder, before a prevailing force of Americans will recognize the predictable course of this self-generating war, and mobilize against it?
Ik vrees dat als de noodzakelijke omslag onder het publiek plaatsvindt, die dan toch te laat zal komen. Door het autisme van de moreel corrupte politici en de al even gecorrumpeerde commerciële massamedia zijn de ontwikkelingen op talloze gebieden al veel te ver doorgeschoten en is de dynamiek van het kapitalistische systeem autonoom geworden. Ook al zou de macht haar koers verleggen dan nog zullen de gevolgen van het huidige proces onomkeerbaar blijken. In de wetenschap heet dit 'positive feedback,' een mechanisme dat ook in de klimatologie voorkomt.
The main positive feedback in global warming is the tendency of warming to increase the amount of water vapor in the atmosphere, which in turn leads to further warming... Other examples of positive feedback subsystems in climatology include:
• A warmer atmosphere will melt ice and this changes the albedo which further warms the atmosphere. (Door het smelten van de ijskappen wordt het zonlicht niet meer gereflecteerd richting het heelal, waardoor de aarde nog meer en nog sneller opwarmt. svh)
• Methane hydrates can be unstable so that a warming ocean could release more methane, which is also a greenhouse gas.
The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Fourth Assessment Report states that 'Anthropogenic warming could lead to some effects that are abrupt or irreversible, depending upon the rate and magnitude of the climate change.'
Daarnaast zijn als gevolg van de globalisering alle systemen met elkaar verbonden, waardoor een locale fout wereldwijde gevolgen heeft. Kleine gebeurtenissen kunnen onvoorspelbaar grote gevolgen veroorzaken. In de wetenschap is in verband daarmee de chaos-theorie ontwikkeld:
Chaos theory is the field of study in mathematics that studies the behavior of dynamical systems that are highly sensitive to initial conditions — a response popularly referred to as the butterfly effect. Small differences in initial conditions (such as those due to rounding errors in numerical computation) yield widely diverging outcomes for such dynamical systems, rendering long-term prediction impossible in general. This happens even though these systems are deterministic, meaning that their future behavior is fully determined by their initial conditions, with no random elements involved. In other words, the deterministic nature of these systems does not make them predictable.
In kleine organisaties hoeft dit geen desastreuze consequenties te hebben omdat een gering aantal mensen snel een aanpassing kan organiseren, maar in grote bureaucratieën en concerns, zonder echte democratische controle, zijn de gevolgen desastreus, zoals de mens elke dag kan ervaren. Werkelijkheid en ideologie komen steeds verder van elkaar te liggen. Het neoliberalisme is daarvan een kenmerkende voorbeeld. Beide processen, 'positive feedback' en de 'chaotisering' leiden tezamen tot een onbeheersbaar irrationeel systeem, dat zich voordoet als rationeel en beheersbaar. Deze ontwikkeling verklaart tevens waarom door de hele geschiedenis heen imperia gedoemd zijn geweest ineen te storten. Naarmate de wereldbevolking steeds afhankelijker van elkaar is geworden zijn logischerwijs ook de gevolgen steeds omvangrijker en desastreuzer. Zeker nu de mensheid in een overgangstijd leeft. De Amerikaanse politiek wetenschappers John C. Hulsman en A. Wess Mitchell concluderen in hun boek The Godfather Doctrine. A Foreign Policy Parable (2009) dat
The age of American global dominance is drawing to a rapid and definitive close. In the space of barely a decade, the United States has slipped from a position of seemingly inexhaustible national strength to one of breathtaking vulnerability.
Hun overtuigende analyse
draws clear and essential lessons from perhaps the greatest Hollywood movie ever made to illustrate America's changing geopolitical place in the world and how our country can best meet the momentous strategic challenges it faces.
In the movie The Godfather, Don Corleone, head of New York's most powerful organized-crime family, is shockingly gunned down in broad daylight, leaving his sons Sonny and Michael, along with his adopted son, consigliere Tom Hagen, to chart a new course for the family. In The Godfather Doctrine, John Hulsman and Wess Mitchell show how the aging and wounded don is emblematic of cold-war American power on the decline in a new world where our enemies play by unfamiliar rules, and how the don's heirs uncannily exemplify the three leading schools of American foreign policy today. Tom, the left-of-center liberal institutionalist, thinks the old rules still apply and that negotiation is the answer. Sonny is the Bush-era neocon who shoots first and asks questions later, proving an easy target for his enemies. Only Michael, the realist, has a sure feel for the changing scene, recognizing the need for flexible combinations of soft and hard power to keep the family strong and maintain its influence and security in a dangerous and rapidly changing world.
Gezien de greep van Wall Street op de politiek van Washington, én de invloed van de neoconservatieven op het agressieve Amerikaanse buitenlands beleid dat ook onder president Obama werd voortgezet, is duidelijk dat de elite in de VS de zelfmoord-koers van 'Sonny,' c.q. 'George Bush' volgt. En dat terwijl de VS zijn hegemonie moet zien te handhaven door op mega-schaal te lenen van vooral de opkomende wereldmacht China. Zomer 2015 was 'the promised land' met 1,8 biljoen dollar (miljoen maal miljoen) schuld de grootste schuldenaar ter wereld. Elke minuut opnieuw moet de VS één miljoen dollar te lenen, bijna anderhalf miljard dollar per dag om het ineenstortend rijk overeind te houden. Desondanks verklaarde de zelfbenoemde 'Amerika en Europa-deskundige,' Geert Mak, op 22 augustus 2012 tegenover de mainstream-media dat
Amerika er over een halve eeuw beter voor[staat] dan Europa. Dat is de overtuiging van Geert Mak, die voor zijn nieuwste boek maandenlang de Verenigde Staten doorkruiste. ‘Amerikanen zijn bereid heel hard te werken en het land heeft een grote hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen.’
Bovendien wist het orakel van Bartlehiem te vertellen: 'Als je invloed en macht wilt hebben, moet je groots zijn,' en dat, beste lezer, 'Dat is iets wat we in Europa van ze kunnen leren,’ aldus Mak, die sinds enige tijd weer is teruggekeerd tot het protestants-christelijk geloof, met zijn inherent strenge arbeidsethos. Als zoon van een evangelisatie-predikant werd hem geleerd dat 'In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, dewijl gij daaruit genomen zijt.' Volgens het bijbelboek Genesis is dit nog steeds de straf voor het feit dat Adam en Eva ooit eens door de joods-christelijke God uit de Hof van Eden werden verstoten, omdat het paar tegen zijn wil van de vrucht van de boom van de kennis van goed en kwaad had gegeten, en de christen niet zelfstandig kennis mag nemen van goed en kwaad. 'Onmiddellijk na het eten werden zij zich bewust van hun naaktheid en gingen zich ervoor schamen.' Omdat Mak evenals de overgrote meerderheid van de 'Amerikanen' in deze wat kinderlijke voorstelling van zaken gelooft, kan hij moeiteloos beweren dat 'Amerika er over een halve eeuw beter voor[staat] dan Europa,' omdat ‘Amerikanen bereid zijn heel hard te werken.' Gods wegen mogen dan wel ondoorgrondelijk zijn en zelden aangenaam, maar daar staat tegenover dat de modale christen er heilig van overtuigd is dat zijn geloof wonderen verricht. 'Hallelujah, God bless America!' Natuurlijk moet Mak's God een handje geholpen door zijn stervelingen op aarde, met als gevolg het permanente geweld, de voortdurende oorlogen van Gods kinderen in het Westen. Dat geweld moet 'bij voorkeur onder Amerikaanse leiding,' gaan, tenminste 'als het een Democraat is,' en die Democraat'Hillary' heet, 'de ideale kandidaat' voor het presidentschap, zoals de éminence grise van de polderpers, Henk Hofland, met veel bombarie de lezers van De Groene Amsterdammer liet weten. En geen lid van de 'politiek-literaire elite' in de polder die hem durfde tegen te spreken. Daarentegen zijn een opvallend aantal Amerikaanse intellectuelen sceptisch over de mogelijkheid van een 'regime-change' in hun land. Ik citeer een fragment uit The Godfather Doctrine van Hulsman en Mitchell:
A resurgent and energy-rich Russia, a geopolitically awakened India, and a booming and proud China – all see themselves as rising powers gaining traction at the expense of the United States. They will expect to have a say in how the world is run. Just as the challenges facing the United States are growing more numerous, the tools for managing them will be scarcer than ever… Saying that we mean well is unlikely to convince the rest of the world to forsake its own dreams, values, and interests… In the new multipolar era, it should be comical to think the United States need merely dictate, and others will follow. But such a view is still all too popular in both parties. This is because both neoconservatism and liberal institutionalism – much as their adherents often personally dislike one another – share an understandable vice, that of nostalgia for a world that has passed them by… As a result, America increasingly finds itself with a unipolar mind-set and a bipolar toolbox in a multipolar world… For America to regain and maintain its glorious lineage as a ‘City upon a Hill,’ an inspiration to the rest of the world because of what it stands for as much as for what it does, realism must always remain a secondary virtue.
Ik moet hier voor alle duidelijkheid aan toevoegen dat een 88-jarige columnist in een naar binnen gerichte poldercultuur natuurlijk geen partij is voor deze twee cosmopolitische Amerikaanse intellectuelen, immers John Hulsman doceerde ‘European Security Studies’ aan de prestigieuze ‘Johns Hopkins School of Advanced International Studies’ en Wess Mitchell, is ‘President of the Center for European Policy Analysis.’ Hun analyse wijkt fundamenteel af van Hoflands en Mak’s naïeve mainstream-opvatting, gebaseerd op een geïdealiseerd propagandabeeld van ‘Amerika,’ waarbij de machthebbers van het imperium zich soms ‘laten verstrikken’ in een oorlog, maar zij het toch altijd goed bedoeld hebben. Deze veronderstelling is in strijd met de werkelijkheid die in 1959 door de Amerikaanse socioloog C. Wright Mills in zijn boek The Sociological Imagination als volgt werd samengevat:
Intellectual ‘conviction’ and moral ‘belief’ are not necessary, in either the rulers or the ruled, for a structure of power to persist and even to flourish. So far as the role of ideologies is concerned, the frequent absence of engaging legitimation and the prevalence of mass apathy are surely two of the central political facts about the Western societies today.
Dit inzicht kunnen de Nederlandse opiniemakers zich niet veroorloven, aangezien zij zowel welvarend willen zijn als moreel fatsoenlijk, wat de staat, die in hun naam handelt, ook moge uitspoken om 'ons' comfort te garanderen. Vandaar dat Geert Mak wel gedwongen is te suggereren dat president Johnson zich ‘heeft laten verstrikken in de Vietnamoorlog.’ Meer dan drie miljoen dode Zuidoost-Aziaten is volgens een groot deel van de polderpers slechts een vergissing geweest. Daarbij wordt verzwegen dat in werkelijkheid de gekleurde slachtoffers als een te verwaarlozen detail werden beschouwd in de Amerikaanse 'dominotheorie,' de gedachte dat als Vietnam zou vallen alle buurlanden communistisch zouden worden en de VS zijn greep zou verliezen op allereerst het grondstoffenrijke Indonesië en de begeerde markten van het Aziatisch vastenland.
Ook hier geldt dat het lot van de Indianen exemplarisch is voor de Amerikaanse politieke houding ten opzichte van De Ander. De Amerikaanse historicus Dee Brown in zijn boek The American West (1995):
Alvira Raymond, wife of an Indian mission employee in the Oregon country, wrote her sister in 1842, ‘One thing that is discouraging is that the natives to this land are dying off very fast, and all we do for them must be done shortly. A thing that encourages us is that this country is filling up with those who need the gospel more, if possible, than the heathen.’
Die calculerende houding bepaalt nog steeds de neo-kolonialistische politiek. Derek Gregory, hoogleraar Geografie aan de University of British Columbia, signaleerde in zijn in 2004 verschenen boek The Colonial Present (2004):
‘Casting out’ mobilized a largely political-juridical register, in which not only armed opponents – al-Queda terrorists, Taliban troops, Palestinian fighters, Iraqi soldiers – but also civilians and refugees were reduced to the status of homines sacri. Their lives did not matter. The sovereign powers of the American, British, and Israeli states disavowed or suspended the law so that men, women, and children were made outcasts, placed beyond the pale and beyond privileges and protections of the Modern. The deaths of American, British, and Israeli citizens mattered, unless of course they were killed opposing or witnessing the wars in Afghanistan, Palestine, or Iraq. But in this grisly colonial calculus the deaths of Afghans, Palestinians, and Iraqis were rendered not only uncountable but als unaccountable.
De vanzelfsprekendheid waarmee onschuldige burgers worden opgeofferd is angstaanjagend en weerzinwekkend:
‘Given their monstrosity,’ Zygmunt Bauman wrote, ‘one cannot but thank God for making them what they are – far away locals, and pray that they stay that way.’ The language of the monstrous – the throwback, the half-human, the degenerate – was repeatedly used to characterize America’s opponents in Afghanistan and Iraq, and Israel’s opponents in Palestine. But distance is never an absolute, fixed and frozen, and within the colonial present, like the colonial past, the power to transform distance – like the power to represent others as other – is typically arrogated by metropolitan cultures. Bauman distinguished between ‘residents of the first world’ – ‘tourists,’ he called them – who he said live pre-eminently in time, who can span every distance with effortless ease, and who move because they want to, and ‘residents of the second world’ – ‘vagabonds’ – who live pre-eminently in space, ‘heavy, resilient, untouchable,’ and who travel surreptitiously and often illegally because they have no other bearable choice,
aldus professor Gregory. Hij voegt hieraan toe:
This is, of course, a cartoonish distinction, and in any case the tourists depend on the vagabonds in all sorts of ways, not least on their cheap labor as sweatshop workers or undocumented migrants. But if this is a caricature, it’s a recognizable one. For part of the shock of September 11 was surely its abrupt reversal of metropolitan privilege. On that bright morning, distance was spectacularly compressed and liquid modernity turned into fire. The horror, said Bauman ‘brought the untouchable within touch, the invisible within sight, the distant within the neighborhood.’
En juist dit feit weigeren de gevestigde orde en haar ideologische opiniemakers te accepteren. Die wereld moet verborgen blijven achter de propaganda over het Westen als ‘ordebewaker en politieagent.’ Wij zijn altijd onschuldig, schuldig is per definitie De Ander. Alleen de intellectueel die niet is gecorrumpeerd door het neoliberale kapitalisme ziet wat er echt gebeurt. Voor de rest geldt dat de realiteit niet in hun virtuele wereld past. Zelfs na de aanval op het World Trade Center en het Pentagon, de symbolen van de neoliberale macht, dringt het niet tot Mak cum suis door dat de werkelijkheid steeds meer hun beschermde bestaan is binnen gedrongen. Ze kunnen dit inzicht niet echt accepteren omdat het hun ideologische kijk op de wereld verplettert en ze met lege handen achterblijven. Bovendien levert hun huidige positie hen allerlei emolumenten op, een professoraat, een prestigieus adviseurschap of zelfs, in het geval van Mak, een benoeming tot Chevalier de la Légion d’Honneur, vanwege zijn ‘bijdrage aan het Europese project.’ De beloningen van de gevestigde orde zijn talloos en mede door hun ijdelheid zijn de westerse opiniemakers in feite onderdeel geworden van het ware probleem. Vanzelfsprekend kan een probleem zichzelf niet oplossen. Naar aanleiding van 11 september 2001 schreef de Britse socioloog, professor John Urry, dat deze gebeurtenis een spectaculaire breuk met de geschiedenis betekende, waarbij de scheiding tussen ‘safe zones’ en ‘wild zones’ -- wat de westerse bourgeoisie graag ‘civilizatie’ en ‘barbarij’ noemt –- ‘collided in the sky above New York.’ Voor het eerst in de geschiedenis sloeg de Derde Wereld terug op het grondgebied van de heersers. De periferie kan niet langer meer door de metropool genegeerd blijven. Professor Urry:
The flows from the wild zones of people, risks, substances, images, Kalashnikovs… increasingly slip under, over and through the safe gates, suddenly and chaotically eliminating the invisibilities that had kept the zones apart. Through money laundering, the drug trade, urban crime, asylum seeking, arms trading, people smuggling, slave trading and urban terrorism, the spaces of the wild and the safe are chaotically juxtaposed, time and space is being ‘curved’ into new complex configurations.
De eeuwenlange terreur van het westerse kolonialisme en de daaraan onlosmakelijk verbonden oorlogen om grondstoffen en markten worden nu beantwoord door de terreur van de geterroriseerden, onze eigen barbarij met de barbarij van De Ander. Zelfs de 750 Amerikaanse militaire bases in driekwart van alle landen op aarde zullen de geprivilegieerden niet blijvend kunnen beschermen. En ook de toenemende vreemdelingenhaat in het Westen is geen oplossing voor de consequenties van een geglobaliseerde wereld. Dit zal alleen de hypocrisie van de blanke westerse christelijke cultuur nog meer blootleggen. De uit Barbados afkomstige Britse journalist/auteur Gary Younge schreef in 2002 in The Guardian over zijn ervaringen in het Verenigd Koninkrijk, over datgene wat ‘under a veil of deceit’ de dagelijkse werkelijkheid vormt:
Should those whom we seek to protect [by our international military actions] arrive on our shores, all apparent concern evaporates in a haze of xenophobic bellicosity. Whatever compassion may have been expressed previously is confiscated at the border. As soon as they touch foot on British soil they go from being a cause to be championed to a problem to be dealt with. We may flout international law abroad, but God forbid any one should breach immigration law here… We love them so we bomb them; we loathe them so we deport them.
En de in India geboren Homi K. Bhabha, hoogleraar ‘English and American Literature and Language, and the Director of the Humanities Center at Harvard University,’ formuleerde het als volgt: ‘The globe shrinks for those who own it’ terwijl ‘for the displaced or the dispossessed, the migrant or refugee, no distance is more awesome than the few feet across borders or frontiers.’
Toch menen westerse opiniemakers als Geert Mak namens de miljarden ontheemden te kunnen spreken door te beweren dat het 'beter' is voor ‘de internationale gemeenschap dat Obama de verkiezingen wint.’ Overigens zonder ook maar één van de individuen behorend tot de 'internationale gemeenschap' vooraf te hebben geraadpleegd. Een andere criticus van de westerse hypocrisie was de zwarte Amerikaanse schilder Jean-Michel Basquiat, wiens vader uit Haiti kwam. Ook hij werd een buitenstaander beschouwd. Basquiat gebruikte zijn werk om maatschappelijk commentaar te geven op de Amerikaanse samenleving. Zijn schilderijen zijn een
springboard to deeper truths about the individual,’ Basquiat's paintings also attacked power structures and systems of racism, while his poetics were acutely political and direct in their criticism of colonialism and support for class struggle.
In zijn boek Basquiat schreef curator Leonhard Emmerling over het schilderij Poison Oasis dat daarin
De onzekerheid, de verlatenheid en de hulpeloosheid van het menselijk bestaan worden benadrukt door de situatie waarin de protagonist zich bevindt, gevangen tussen de kaken van de slang en het dodelijk giftige water. Hier wordt existentiële eenzaamheid weergegeven met drie universele en direct begrijpelijke afbeeldingen: de slang, het skelet en de naakte man.
En over Basquiat’s schilderij Per Capita merkt Emmerling op:
Hier staan de hoogstaande idealen van de grondleggers van de Amerikaanse samenleving in schril contrast met de banale kracht van het geld, de hoop op het creëren van een gemeenschappelijke natie wordt verknoeid door rassendiscriminatie en de Amerikaanse droom wordt tenietgedaan door economische misère.
Ironisch genoeg was die ‘banale kracht van het geld’ al geruime tijd ook doorgedrongen tot de wereld van de kunst, waardoor de New York Times Magazine een artikel over Basquiat de kop gaf: ‘New Art, New Money – The Marketing of An American Artist.’ Drie jaar later overleed de artistiek, cultureel en commercieel geëxploiteerde Basquiat aan een overdosis heroïne. Hij laat ons vele zelfportretten na ‘van de kunstenaar als boze held, maar ze zijn tegelijkertijd ook uitingen van innerlijke verscheurdheid en eenzaamheid,’ de symptomen van de vervreemding in de moderne technocratie. Ook over die moderne ziekte zwijgt de mainstream.
En zo strompelen mijn oude vriend Geert Mak en ik richting de dood, die, zo hoopt hij, een ontmoeting zal worden met zijn 'genadige, milde, liefdevolle God,' een 'vriendelijke, vaderlijke God, een milde man, die mensen doorziet in hun zwakheid,' en die voor mij -- zo stel ik het me voor -- niets anders zal zijn dan een herschikking van atomen.
De wedergeboren christen Geert Mak meent dat 'Amerika er over een halve eeuw beter voor[staat] dan Europa,' omdat 'Amerikanen bereid zijn heel hard te werken,' en Europeanen kennelijk niet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten