'Deskundigen' 131

De demonstranten in Groot-Brittannie hadden geen speciale eisen: we hebben hier te maken met een nulprotest, een gewelddadige protestdaad die niets eist. [...] Zygmunt Bauman zat op het goede spoor toen hij de rellen kenschetste als daden van ‘tekortschietende en gediskwalificeerde consumenten’. De rellen waren bovenal een consumentistisch carnaval van vernietiging, een consumentistisch verlangen dat zich gewelddadig uit wanneer het niet in staat is zich op de ‘juiste’ manier te verwerkelijken (door te shoppen). Als zodanig bevatten ze natuurlijk ook een moment van echt protest, een soort ironisch commentaar op de consumentistische ideologie waarmee we in ons dagelijks leven gebombardeerd worden: ‘Jullie roepen ons op te consumeren terwijl jullie ons tegelijkertijd van de mogelijkheid beroven om dat fatsoenlijk te doen -- dus doen wij het op de enige manier die ons ter beschikking staat.'
Slavoj Zizek. Eerst als tragedie dan als klucht. November 2011

Geweld wordt in het algemeen afgeschilderd als de vrucht van het slechte gedrag van slechte verliezers, de talrijke en gevaarlijke sociaal onaangepasten, voortgebracht door de arme wijken en de arme landen. Geweld ligt in hun aard. Het hoort bij armoede, bij de natuurlijke orde, de biologische orde of, wellicht, de zoölogische orde: zo zijn ze, zo zijn ze geweest en zo zullen ze blijven. Het onrecht, bron van het recht dat hem in stand houdt, is heden ten dage onrechtvaardiger dan ooit, in het Zuiden van de wereld en ook in het Noorden, maar bestaat niet of nauwelijks voor de grote media, die op wereldschaal de openbare mening fabriceren.

Eduardo Galeano. Ondersteboven. 1998

Het was een zware aanslag op de Amerikaanse droom van superioriteit en welwillendheid, van onschuld en Gods zegen boven alles. Dat was voor de Amerikanen het werkelijke trauma van Vietnam.

Geert Mak. Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika. 2012

De morele code van het eind van het millennium veroordeelt niet het onrecht, maar de mislukking. Robert McNamara, een van degenen die verantwoordelijk waren voor de oorlog in Vietnam, schreef een boek waarin hij erkende dat de oorlog een vergissing was. Maar die oorlog, die meer dan drie miljoenen Vietnamezen en achtenvijftigduizend Amerikanen het leven kostte, was niet een vergissing omdat hij onrechtvaardig was, maar omdat de Verenigde Staten hem hebben voortgezet in de wetenschap dat zij hem niet konden winnen. De zonde zit in de nederlaag, niet in de onrechtvaardigheid. Volgens McNamara waren er reeds in 1965 overduidelijke bewijzen voorhanden dat de invasiemacht onmogelijk de overwinning kon behalen, maar de Amerikaanse regering bleef handelen alsof een overwinning mogelijk was. Het feit dat de Verenigde Staten vijftien jaar lang internationaal terrorisme hebben bedreven om in Vietnam een regering aan te stellen die de Vietnamezen niet wilden, staat daar buiten. Dat de grootste militaire mogendheid in de wereld meer bommen op een klein landje heeft gegooid dan alle bommen bij elkaar die in de Tweede Wereldoorlog werden afgeworpen, is een onbelangrijk detail.

Tenslotte hadden de Verenigde Staten bij hun langdurige slachting het recht van de grootmachten uitgeoefend om elk land binnen te vallen en tot alles te dwingen.

Eduardo Galeano. Ondersteboven. 1998

Een dergelijke beschrijving van een Zuid-Amerikaanse auteur zal nooit gegeven worden door de westerse opiniemakers in de massamedia. Die vinden het voor hun publiek relevanter te weten wat ‘voor de Amerikanen het werkelijke trauma van Vietnam’ is geweest, en dat voor president Johnson ‘de grote tragedie blijft… dat hij zich heeft laten verstrikken in de Vietnamoorlog.’ Een 'trauma' dus volgens Geert Mak. En dat vanwege een vergissing omdat toch de ‘rol van internationale politieagent… de basisfilosofie’ was geworden ‘achter talloze Amerikaanse interventies overal ter wereld, vanaf de Europese oorlogen tussen 1914 en 1945 tot Vietnam.’ En wat doet een politieagent anders dan de orde handhaven?  Het kon dus niet anders dan dat

het land decennialang als ordebewaker en politieagent [fungeerde] – om maar te zwijgen van alle hulp die het uitdeelde… En nog steeds zijn de Verenigde Staten het anker van het hele Atlantische deel van de wereld in de ruimste zin van het woord. Het is nog altijd de 'standaardmacht.'

De werkelijkheid kan de westerse mainstream niet accepteren, het wijkt te ver af van dat wat het publiek verteld is. Mensen zouden gek van angst worden als ze accepteerden dat hun wereldbeeld gebaseerd was op een illusie. Alleen schrijvers als Galeano brengen de moed op de realiteit onder ogen te zien. In zijn boek Ondersteboven schrijft hij:

De militairen, de kooplieden, de bankiers en de fabrikanten van meningen en emoties van de dominante landen hebben het recht de overige landen een militaire dictatuur of een gedweeë regering op te leggen, zij kunnen hen het economische beleid en elk ander beleid voorschrijven, zij kunnen hen opdracht geven een uiterst nadelig handelsverkeer en woekerleningen te aanvaarden, zij kunnen het slaafs navolgen van hun levensstijl eisen en zij kunnen hun consumptietrends invoeren. Het is een ‘natuurrecht,’ bevestigd door de straffeloosheid waarmee het wordt uitgeoefend en de snelheid waarmee het wordt vergeten.

Het geheugen van de macht onthoudt niet: het zegent. Het rechtvaardigt de erfelijke voortzetting van het privilege, het vergeeft de misdaden van de machthebbers en voorziet hun betoog van uitvluchten. Het geheugen van de macht, dat de onderwijsinstellingen en de media als enig mogelijk geheugen verbreiden, luistert alleen naar de stemmen die de saaie litanie van zijn eigen heiligverklaring herhalen. Straffeloosheid vereist vergeetachtigheid. Er zijn succesvolle landen en mensen en er zijn mislukte landen en mensen, omdat efficientie beloning en nutteloosheid straf verdient. Om schanddaden in heldendaden om te kunnen zetten wordt het geheugen van het Noorden van dat van het Zuiden gescheiden, maakt opeenhoping zich los van wegslepen en heeft overvloed niets met plundering te maken. Het falende geheugen doet ons geloven dat rijkdom onschuldig is aan armoede, dat rijkdom en armoede uit de eeuwigheid komen en naar de eeuwigheid onderweg zijn en dat de dingen zo zijn omdat God of het gebruik wil dat ze zo zijn.

En alleen op die manier kan een halve eeuw na zijn eerste confrontatie met Donald Duck die als ‘een flard over de ocean kwam zeilen,’ de Nederlandse bestseller-auteur Geert Mak, inmiddels als bejaarde naar de provincie Friesland te zijn teruggekeerd, zijn zoektocht ‘naar Amerika’ beginnen met het magische fantasiebeeld dat Walt Disney had opgeroepen van het ‘droomland’ waarvoor Mak ‘altijd al… een geheime liefde’ koesterde. Ziedaar: het gezuiverde beeld van een onschuldige, comfortable en welvarende wereld die ‘niets met plundering te maken’ heeft. Zo zijn ‘de schanddaden,’ die de realiteit van het imperium mogelijk maken vergeten en ‘in heldendaden‘ omgezet. Ondertussen weet de (volgens de voormalige Amerikaanse veiligheidsadviseur Zbigniew Brzezinsk) ‘impoverished two-thirds of humanity’ wat de propagandabeelden van Walt Disney voor hen betekenen, namelijk het feit dat het kapitalisme hen niet rijk maakt en misschien zelfs dat de natuur niet het vermogen heeft

to sustain another full-fledged major developmental impetus led by China and India, so the prospect of a democratically and regionally/locally planned world economy, oriented towards satisfying social need rather than maximizing profit, at least in the major centres of global capital accumulation (Europe, the Western hemisphere, South and East Asia) arises as the only feasible alternative,

zoals de hoogleraren Vassilis K. Fouskas en Bülent Gökay in hun geprezen studie The Fall Of The US Empire. Global Fault-Lines and the Shifting Imperial Order in 2012 duidelijk maken. Het betekent het einde van het maximaliseren van winsten waarop de neoliberale doctrine is gebaseerd. Ons parasitaire systeem is onhoudbaar, zoals onder andere het gespeculeer met niet bestaand geld duidelijk heeft gemaakt, toen in 2008 deze luchthandel tijdens de kredietcrisis ontplofte.

during the Clinton era, seemingly, growth picked up as well as the rates of profit in both manufacturing and financial sectors… globalization and neoliberalism, as policy responses to the crisis of the previous accumulation regime driven by Keynesianism and fixed exchange rates, failed to reverse the declining profit rates in the West, as most of the aggregate growth achieved, especially in the 1990s, was debt-driven,

met als gevolg dat nu niet alleen de burgers failliet zijn, maar ook de Amerikaanse staat, die alleen nog overeind kan blijven door de dagelijkse financiele injecties van ondermeer China, Japan en Europa. Donald Duck is zijn magie kwijt, hij is veranderd in een junkie. De wereld is volwassen geworden. Alleen de babyboomers denken nog hun privileges veilig te kunnen stellen en laten zich door Mak cum suis in slaap wiegen met ‘hoop’ en gerustellende woorden. Hun cognitieve dissonantie belet hen wakker te worden uit hun droom. The Fall Of The US Empire:

As we pointed out earlier, if financialization is a key vulnerability of the global capitalist system affecting all great powers, whether declining or rising, then resource depletion and environmental degradation are the other two.

Het huidige consumptiesysteem leidt tot de ondergang van de mens en dus zit er niets anders op hier verandering in aan te brengen. Goedschiks dan wel kwaadschiks. Er bestaat op dit moment

the necessity for a new economic system geared to sustainable human development, ecological plenitude and the cultivation of genuine human relationships.

Na vijf eeuwen kolonialisme en uitbuiting van de mens en de natuur zijn we in de laatste fase van het kapitalisme aangekomen. Het systeem is zo succesvol geweest dat het nu zijn eigen ondergang bewerkstelligt. De rijken worden steeds rijker, de armen steeds armer en de westerse middenklasse is niet meer noodzakelijk om het economische en politieke systeem draaiende te houden.

As for foreign aid, a recent and exhaustive study by the London School of Economics found that in ninety-two developing nations ‘no relationship exists between the levels of aid and rates of growth in recipient countries.’

Het enige duidelijke resultaat van al die financiele steun was de toename van ‘the size of recipient governments and lining the pockets of elites,’ aldus de London School of Economics. Zowel de arme als de rijke wereld zijn gecorrumpeerd geraakt. Professor Walter McDougall:

the best way to promote our institutions and values abroad is to strengthen them at home. For other peoples, of whatever culture, will always be far more interested in what Americans are than in what they do – or, what is worse, promise to do but do not.

Betekent dit dat de elite in de VS begint te leren van de werkelijkheid? Ja, en nee, zoals duidelijk wordt uit het slot van Promised Land. Crusader State, wanneer de behoudende McDougall, in zijn door de spreekbuizen van de elite geprezen boek, benadrukt dat

The United States has a vital interest in preventing hegemonies in Europe and East Asia, which is why the dissolution of NATO or the U.S.-Japanese alliance would be shortsighted in the extreme.

Dankzij de NAVO kan de VS zijn bondgenoten beheersen om op die manier de belangen van het imperium te dienen, want ’Today U.S. power is a vital factor in the European and East Asian equations.’ Niet voor niets wordt Promised Land, Crusader State zo geprezen door Henry Kissinger en de spreekbuizen van de macht, de New York Times, de Wall Street Journal en Foreign Affairs. Immers:

In Washington’s day (president George Washington. svh) the United States was inevitably the junior partner in any alliance. Today it is the senior partner in any combination it enters, and thus need not relinquish its freedom to act – or not to act – unilaterally and in the national interest. In effect, our core alliances today should be thought of less as violations of Unilateralism than as extensions of the American System to the opposite shores of the two American oceans.

Kortom, de VS heeft dankzij zijn ‘big stick’ de ‘freedom to act -- or not to act’ en heeft dus het internationaal recht en de goedkeuring van zelfs zijn bondgenoten niet meer nodig om de ‘national interest,’ dus de belangen van zijn elite, te beschermen. Maar dit hoeft niet, zoals in het verleden, als vanzelfsprekend uit te monden in oorlog, want ‘containment and deterrence remain our only tested techniques for blunting threats mounted by regional foes such as Iraq or Iran, especially once they acquire missiles and nuclar wepons.’ Boycotten en bedreigen is voldoende voor de VS. En wat betreft de opkomst van China als wereldmacht, daar geldt volgens McDougall de regel ‘to maintain the alliances and military presence that we and the locals will need in case we must actively balance Chinese power.’ Met andere woorden: pas als volgens de Amerikaanse beleidsbepalers de Chinezen te machtig worden moet er geweld worden ingezet, unilateraal, want

when, in regard to some crisis, the Great Powers and relevant powers are in agreement, or at least don’t dissent, the elaborate charades of the Security Council and General Assembly are unnecessary. When those powers do not agree, the U.N. is impotent. Nor does the United States need a U.N. stamp of approval on its actions. For either Americans still cherish their own standards of right and wrong, in which case they need only consult them, or they believe all morals are relative, in which case who cares what anyone thinks?

En wat de Amerikaanse ‘standards of right and wrong’ precies betekenen, is sinds de eerste Europese kolonisten voet aan wal zetten in de ‘Nieuwe Wereld’ maar al te duidelijk voor iedere onafhankelijke waarnemer: genocide en terreur zodra de belangen van de blanke christenen gedwarsboomd worden door de belangen van de relatief machteloze anderen die oudere rechten bezitten. Wat volgens professor McDougall en politici als Kissinger wel moet worden gestopt zijn de wat zij betitelen als ‘ideological crusades’ waarbij het vermeende doel is democratie en mensenrechten te verspreiden. Die motieven eindigen altijd desastreus.

Moreover, the U.S. colonial record is a disgrace. Are the Philippines a model democracy, or model for anything, after a century of American influence? Is Cuba, Panama, Nicaragua, or Haiti? Puerto Rico remains a placid island, but it was that even under the Spaniards, and its subsidized economy is hardly a showplace for American social engineering,

waarbij aangetekend moet worden dat het nooit de bedoeling is geweest van de Amerikaanse beleidsmakers om daar democratieen te vestigen, zoals we in deze serie aan de hand van Amerikaanse onderzoeken hebben proberen duidelijk te maken. Hoe dan ook, deze landen hebben inderdaad onder Amerikaanse heerschappij eerder geleden dan geprofiteerd, zoals McDougall cum suis nu beseffen. Desalniettemin moet in hun optiek de Amerikaanse hegemonie blijven veilig gesteld worden met indien ‘nodig’ grootscheeps geweld. Promised Land, Crusader State:

Americans also have as much interest as ever in maintaining naval and air forces second to none and the foreign bases they need, for what we must never do is allow our ability to project power in defense of American lives, property, and commercial rights to shrink to the point where we are no longer feared and respected,

waarbij opnieuw moet worden aangetekend dat de zogenaamde ‘defense of American lives, property, and commercial rights’ in de naoorlogse praktijk heeft geleid tot vele miljoenen doden door Amerikaans oorlogsgeweld, het omverwerpen van meerdere democratische regeringen, het aan de macht helpen van dictators, het opleiden van beulen, en het almaar rijker worden van de rijken en de veraming van de middenklasse waardoor in de VS het aantal dollars dat naar de 1 procent allerrijksten gaat in een halve eeuw tijd verviervoudigd is.

En hoewel het volgens de mainstream-opiniemakers ‘beter [is] voor Nederland en de internationale gemeenschap dat Obama wint,’  omdat dit kennelijk tot rechtvaardigheid in de wereld zal leiden, blijkt volgens de Latijns-Amerikaanse auteur Eduardo Galeano dat

overal de lofzang op de vrije markt, bron van welvaart en garantie voor democratie, te horen [is]. Vrijhandel wordt als nieuw verkocht, maar heeft een lange geschiedenis. En die geschiedenis is nauw verbonden met de oorsprong van het onrecht, dat in onze tijd heerst alsof het uit een kool of uit het oor van een geit is geboren:

. drie of vier eeuwen geleden bedreven Engeland, Nederland en Frankrijk door middel van de goede diensten van Francis Drake, Henry Morgan, Piet Hein, François Lolonois en andere neoliberalen uit die tijd de zeeroverij in naam van de vrijheid van handel;

. de vrijheid van handel was het alibi dat heel Europa gebruikte om zich te verrijken met de verkoop van mensenvlees in de slavenhandel;

. toen de Verenigde Staten zich onafhankelijk van Engeland hadden gemaakt, was het eerste wat zij deden het verbieden van de vrijhandel en het verplicht stellen van de Amerikaanse weefsels, van de luier voor de baby tot de lijkwade voor de dode, die duurder en lelijker dan de Engelse stoffen waren;

. later echter hesen de Verenigde Staten de vlag van de vrijhandel om vele Latijns-Amerikaanse landen tot de consumptie van hun handelswaar, hun leningen en hun militaire dictators te dwingen;

. gewikkeld in de plooien van dezelfde vlag legden Britse soldaten met kanonschoten in China het opiumgebruik op, terwijl de vrijbuiter William Walker eveneens met kanonschoten en eveneens in naam van de vrijhandel in Latijns-Amerika de slavernij herstelde;

. eer bewijzend aan de vrijhandel stortte de Britse industrie India in de diepste ellende en hielp het Britse bankwezen de vernietiging van Paraguay te financieren, dat tot 1870 het enige echt onafhankelijke Latijns-Amerikaanse land was geweest;

. de tijd verstreek en in 1954 kreeg Guatemala het in zijn hoofd de vrijheid van handel te bedrijven door van de Sovjet-Unie olie te kopen en toen organiseerden de Verenigde Staten een vernietigende invasie die de zaken weer rechtzette;

. en enige tijd daarna negeerde ook Cuba het feit dat zijn vrijhandel uit het eccepteren van door anderen opgelegde prijzen bestond en kocht het de verboden Russische olie, waarmee de geweldige herrie ontstond die op de invasie van Palya Girón en de eindeloze blokkade uitliep.

Die feiten kunnen niet opgepikt worden door de westerse opiniemakers die ‘allemaal de hele dag suikerbroden zitten te eten… waarbij andere meningen er niet zoveel toe doen.’ De werkelijkheid stelt voor hen niets voor, zero, nul komma nul, zoals keer op keer wordt aangetoond door het feit dat zij ongestoord doorgaan met het propageren van het beeld van de VS als ‘het land’ dat ‘decennialang als ordebewaker en politieagent [fungeerde] -- om maar te zwijgen van alle hulp die het uitdeelde.’ Ik geef een willekeurig voorbeeld van wat dit allemaal in de praktijk kon betekenen:

Alfredo Stroessner Matiauda (also Strössner or Strößner; November 3, 1912 – August 16, 2006), was a Paraguayan military officer and the country's president from 1954 to 1989… Stroessner objected to President Federico Chávez's plans to arm the national police and threw him out of office in a coup d'état on May 4, 1954… Soon after taking office, Stroessner declared a state of siege, which allowed him to suspend civil liberties and rule by decree. It was renewed every 90 days until 1987. Although the state of siege was technically restricted to the capital after 1970, the courts ruled that anyone charged with security offenses could be brought to the capital and indicted under the state-of-siege provisions. Thus, for all intents and purposes, Stroessner ruled under what amounted to martial law for virtually his entire tenure. A devoted anti-communist, he justified this action as a necessary tool to protect the country.

The Stroessner regime enjoyed close military and economic ties with the United States and supported the US invasion of Dominican Republic and even offered to send troops to support the U.S. in Vietnam. Between 1962 and 1975 the United States provided $146 million to Paraguay's military government and Paraguayan officers were trained at the US Army School of the Americas… As leader of the Colorado Party, Stroessner exercised nearly complete control over the nation's political scene. Although opposition parties were nominally permitted after 1962 (the Colorado Party had been the only legal party in the country since 1947), Paraguay remained for all intents and purposes a one-party state. Elections were so heavily rigged in favor of the Colorados that the opposition had no realistic chance of winning, and opposition figures were subjected to varying degrees of harassment.

While Stroessner's rule saw more stability than any living Paraguayan had ever known, it came at a high cost; corruption was rampant (Stroessner himself did not dispute charges of corruption at some levels in his government) and the Stroessner government's human rights record was considered one of the poorest in South America. During Stroessner's regime, an estimated 3,000 to 4,000 people were murdered, and 400 to 500 more were ‘disappeared.’ […]

Paraguay was a leading participant in Operation Condor, a campaign of state-terror and security operations which were jointly conducted by the right-wing military governments of six Latin American countries (Chile, Argentina, Bolivia, Paraguay, Uruguay and Brazil). Human rights violations characteristic of those in other Latin American countries such as kidnapping, torture, forced disappearance and extrajudicial killing, were routine and systematic during the Stroessner regime. Following executions, many of the bodies of those killed by the regime were dumped in the Chaco or the Rio Paraguay. The discovery of the ‘terror archives’ in 1992 in the Lambaré suburb of Asunción, confirmed allegations of widespread human rights violations.

Pastor Coronel was the chief of the pyragüés (hairy-footed in Guaraní) or secret police. He would interview people in a pileta, a bath of human excrement or ram electric cattle prods up their rectums. The Secretary of the Paraguayan Communist Party was dismembered alive with a chainsaw while Stroessner listened on the phone. Under Stroessner, egregious human rights violations were committed against the Ache Indian population of Paraguay's eastern districts. The Ache Indians resided on land that was coveted by foreign multinationals and had resisted relocation attempts by the Paraguayan army. The government retaliated with massacres and forced many Ache into slavery. In 1974 the UN accused Paraguay of slavery and genocide. […] Stroessner also dedicated large proportions of the Paraguayan national budget to the military and police apparatus, both fundamental to the maintenance of the regime. According to a 1963 article from Time magazine, Stroessner spent 33% of the 1962 annual budget on army and police, 15% for education, and 2% for public works. There was no income tax and public spending was the smallest percentage of GDP in Latin America. […]

On February 3, 1989, only six months after being sworn in for his eighth full term, Stroessner was ousted in a bloody coup d'état led by General Andrés Rodríguez. One reason for the coup was that the generals feared one of Stroessner's offspring would succeed him. Of the two, Freddie was a cocaine addict and Gustavo, a pilot, was loathed for being homosexual. A more outlandish rumour was that Lino Oviedo threatened Rodríguez with a grenade if he did not launch the coup. The two generals, Rodríguez and Oviedo, fought a brief artillery duel over Asuncion.

After the coup, Stroessner fled to Brazil, where he lived in exile for the next seventeen and a half years.
http://en.wikipedia.org/wiki/Alfredo_Stroessner

Het land fungeerde… decennialang als ordebewaker en politieagent – om maar te zwijgen van alle hulp die het uitdeelde. En nog steeds zijn de Verenigde Staten het anker van het hele Atlantische deel van de wereld in de ruimste zijn van het woord. Het is nog altijd de ‘standaardmacht’

Geert Mak. Epiloog van Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika. 2012

‘The Stroessner regime enjoyed close military and economic ties with the United States.’ Alfredo Stroessner wordt niet genoemd in Geert Mak’s boek, wel Chubby Checker, bekend geworden door de twist. Die informatie achtte hij relevanter voor zijn lezers.