woensdag 19 januari 2011

Journalistieke 'Objectiviteit' 4

Is dit een objectieve foto? 




Anoniem heeft een nieuwe reactie op uw bericht "Journalistieke 'Objectiviteit' 2" achtergelaten:

Beste Stan,

Dank voor je antwoord, dat waardeer ik. Maar ik moet zeggen dat het mij als lezer van je blog toch ook een beetje verontrust. Ik weet niet of je mijn punt ziet, misschien zeg ik het ook wel te simpel..
Natuurlijk is het niet mogelijk een objectief verslag te geven van 'de werkelijkheid'. Van de hele werkelijkheid al helemaal niet. Mensen hebben nu eenmaal, zoals jij zegt, hun eigen interesses, en belangen, en selecteren dus, ja.
Maar betekent dat dat objectiviteit in de zin van betekenis 2 uit dat woordenboek, 'not dependent on the mind for existence', onmogelijk is en partijdigheid altijd ons lot is? Ik heb een tijdje in Engeland gewoond. Als Oxford en Cambridge roeien (of om een beetje in ons eigen provinciale landje te blijven, Ajax en Feyenoord spelen..), dan zijn aanhangers van beide kampen natuurlijk partijdig. Maar de uitslag is een objectief feit: een van de deelnemers wint, de andere verliest. Een aanhanger van de verliezer die dat blijft ontkennen, zou een rare indruk maken. Of hij liegt, denk je dan, of hij is in de war, of in shock, enzovoorts.
Als dat niet zo is, en objectiviteit niet bestaat, waarom leg jij dan ook (en terecht in mijn ogen) zo de nadruk op feiten in jouw blog? Ik denk ook aan het indrukwekkende stuk dat ik ooit van je heb gelezen over Jenin (in de Humanist). Daarin zeg je terecht dat de media zich veel teveel laten leiden door meningen in plaats van feiten.
Jij gelooft dus ook in objectiviteit, lijkt mij. Waarom anders zoveel moeite doen, als iedereen toch altijd maar wordt geleid door zijn eigen subjectieve belangen? Dan is het onbegonnen werk en valt er nooit iemand te overtuigen.
Daarom vind ik persoonlijk je antwoord aan Sonja ook wat te kort door de bocht. Ja, natuurlijk ervaren wij de werkelijkheid via ons bewustzijn en in die zin dus subjectief, zo gezegd. Maar dat betekent echt niet dat we geloven dat alles (Jenin!) zich eigenlijk in ons hoofd afspeelt. Nee, het speelt zich af in een wereld die objectief bestaat, en waar objectieve feiten over te leren zijn. Naar die feiten zoeken we.
En van die strijd om de objectieve waarheid vind ik jouw blog juist een uiting!

Daarom blijf ik het ook volgen.

Met vr groet,

Marjan de Wit 








Beste Marjan,


Dit is een interessant onderwerp. Je schrijft: 'de uitslag is een objectief feit.' Je hebt volkomen gelijk, alleen moet je jezelf afvragen waarom je de adjectief 'objectief' volkomen overbodig eraan toevoegt. Een feit is een feit, niet objectieve feiten bestaan niet. Nu de vraag: waarom wordt de kwalificatie 'objectief' er met de haren bijgesleept? Welnu, uit ervaring constateer ik dat dit wordt gedaan door journalisten die alles behalve 'objectief' zijn, sterker nog ze zijn ook niet onafhankelijk, wat ik veel belangrijker vind. Wat ik bedoel te zeggen is dat het begrip 'objectief' een politiek begrip is dat veel pretendeert en bitter weinig waarmaakt. Waar het omdraait is wat W. Eugene Smith, een vakman als geen ander, probeerde duidelijk te maken toen hij in de inleiding van zijn aangrijpende fotoboek Minamata over Japanse slachtoffers van de kwikvergiftiging door een grote fabriek http://en.wikipedia.org/wiki/Minamata_disease schreef:

Dit is geen objectief boek. 'Objectief' is het woord dat ik het liefst uit het woordenboek van de journalistiek zou willen verwijderen. Dat zou voor de 'vrije pers' een grote stap zijn in de richting van de waarheid. En het woord 'vrij' zou misschien daarna moeten sneuvelen. Wanneer journalisten en fotografen verlost zouden worden van deze verdraaiingen van de werkelijke gang van zaken zouden ze eindelijk hun verantwoordelijkheid kunnen nemen... Dit boek is met passie gemaakt.


Laat dat hele begrip objectief vallen, feiten veranderen daardoor niet, ze blijven feiten. Het enige dat een oprechte journalist dient te doen is aan te geven vanuit welke betrokkenheid hij werkt, wat zijn normen en waarden zijn, wat hij belangrijk vindt en wat niet. Is een stervend kind belangrijk? Welnu, dan kun je je als journalist nooit laten gebruiken voor oorlogspropaganda en toch doet de overgrote meerderheid van mijn collega's dit en pretenderen daarbij dat ze dat doen aan de hand van hier komt het: 'objectieve feiten.' Marjan, ze belazeren de kluit. Objectiviteit speelt geen enkele rol in de verslaggeving. Feiten wel, maar die hebben niets met objectiviteit te maken. In afwachting van je antwoord,
vriendelijke groet,
Stan.

Geen opmerkingen:

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...