Salomon Bouman

Deze vriendelijk ogende bejaarde heer is Salomon Bouman, die 37 jaar lang de correspondent van NRC/Handelsblad in Israel is geweest. Een werkzaam leven lang dus. De heer Bouman is bij mij vooral bekend als de journalist die de Israelische terreur (die onvermijdelijk gepaard gaat met een bezetting) aan zijn lezers presenteerde als 'het Palestijnse vraagstuk'. Niet 'het joodse vraagstuk' omdat dit onmiddellijk nare herinneringen oproept aan de nationaal-socialistische terreur, maar 'het Palestijnse vraagstuk', een kwalificatie die overigens bij mij eveneens negatieve connotaties opriep.

Tijdens het Israelische geweld in 2001 in de bezette gebieden lepelde de heer Bouman zonder enige schroom op Radio I de Israelische legerpropaganda letterlijk op. Dat ging in de trant van: 'Met de arrestatie van twee daders van de aanslag op de Israelische minister van Toerisme Rahavem Ze'evi is voor premier Ariel Sharon de weg vrijgekomen om het Israelische leger eervol uit de Palestijnse steden terug te trekken.' Het is een illustrerend voorbeeld van hoe een decennialang verblijf in Israel tot tendentieuze journalistiek kan leiden voor mensen die daar emotioneel gevoelig voor zijn. Wat opviel aan het verdere bericht was het volgende: Palestijnen worden gedood, de ongewapende Palestijnse burgers die vermoord werden, spelen dus geen rol in deze vorm van verslaggeving, alleen de Israelische minister werd vermoord, de rest werd neutraal gedood. Er zouden 'twee daders' zijn opgepakt die 'te maken hebben' met 'de aanslag '? Hoe nu? Zijn die twee verdachten al berecht? Zolang dat niet is gebeurd, blijven ze verdachten. Het zijn weliswaar Arabieren, dus sowieso al verdacht in de ogen van een aantal correspondenten, maar toch, volgens de journalistieke regels blijven ze verdacht. Behalve voor Salomon Bouman op de radio. Een dag later schreef hij vanuit het veilige Tel Aviv voor zijn krant: 'De Israelische veiligheidsdiensten maakten gisteren bekend dat twee handlangers van de twee moordenaars van deze minister zijn gearresteerd.' De 'daders' zijn inmiddels 'handlangers' geworden, maar nog steeds geen verdachten wat ze in een democratische rechtstaat wel zouden zijn geweest en trouwens ook in fatsoenlijke verslaggeving. Maar ja 'de veiligheidsdiensten maakten... bekend' en ja dan is dat ook zo voor een bepaald slag journalisten. Overigens is dit een volstrekt willekeurig voorbeeld van de wijze van verslaggeving vanuit het beloofde land.

De Israelische terreur wordt ook verkocht als militaire acties. Het begrip 'eervol' is ook saillant. Bouman zelf geeft die kwalificatie. In wat voor een termen denkt zo'n journalist? Eervol? Wat is er eervol aan een terugtrekking na een bloedige inval?

Waarom schrijf ik dit over Salomon Bouman? Welnu, omdat vanavond een beschouwend stuk van zijn hand in de NRC te lezen is. De kop boven het artikel spreekt boekdelen: 'Israel zit vooral zichzelf in de weg.' Toemaar. Voor elke onafhankelijke beschouwer zit Israel met name de Palestijnse burgerbevolking in de weg. Sterker nog, Israel is terwijl het volgens Bouman 'zichzelf in de weg' zat er toch mooi in geslaagd om meer dan 100 Palestijnen uit de weg te ruimen, van wie meer dan de helft ongewapende burgers zijn, onder wie kinderen, die totaal niet aan de strijd deeelnamen, volgens de Israelische vredesgroep B'tselem.

Dat vergoeilijkende toontje ook: 'zichzelf in de weg zitten,' alsof we hier te maken hebben met een puberend kind. Nee, meneeer Bouman, Israel is geen puberend kind, maar een agressieve natie, die in strijd met het internationaal recht en talloze VN-resoluties een ander volk onderdrukt, hun land steelt, weigert de in 1948 en 1967 etnisch gezuiverde Palestijnen terug te laten keren. Israel is een staat die de op vier na machtigste strijdkrachten ter wereld bezit en waarvan de scherpschutters gericht kinderen doodschieten, zoals ik meermaals heb kunnen constateren, en u zou hebben kunnen constateren als u in die 37 jaar de moeite had genomen om tijdens het geweld rond te kijken in bezet gebied, zoals onze dappere collega Amira Hass doet voor de kwaliteitskrant Haaretz. Afgelopen dinsdag interviewde ik de gerespecteerde Benjamin Beit-Hallahmi, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Haifa en auteur van talloze boeken over onder andere zijn land, Israel. Een van de titels is Original Sins. Reflections on the History of Zionism and Israel. Hier zijn wat fragmenten uit Original Sins:

‘’Het lijden van de joden door de eeuwen heen, en speciaal tijdens de Holocaust, is gebruikt om het ontzeggen van Palestijnse rechten te rationaliseren en te rechtvaardigen. Dit is zo doeltreffend gebeurt dat de Palestijnen beschouwd worden als de agressors in het Israelisch-Palestijns conflict, dat gezien wordt als een simpele voortzetting van de eeuwenlange joodse vervolging.’’

“Diep (of niet zo diep) is iedere Zionist zich bewust van de fundamentele immoraliteit van de manier waarop het Zionisme de oorspronkelijke bewoners heeft behandeld.”

“In ruil voor de onbeperkte politieke steun aan Israel hebben de Amerikaanse Joden gekregen wat ze het meest ontbreekt: een ideologische inhoud om de leegte van hun identiteit te vullen.” Fragmenten uit Original Sins: “In de beginfase lekken de Palestijnen hooguit lastposten te zijn, en niet een uitdaging of een probleem. Toen zij een serieuzere uitdaging vertegenwoordigden werd het gezien als vorm van crimineel geweld. Inheems verzet werd altijd gekarakteriseerd als illegaal. Palestijnse strijders werden altijd als gangsters, rovers en vandalen beschreven… Op een bepaald moment werden de oorspronkelijke bewoners gekenschetst als indringers en agressors.”

“Het Zionisme, zoals het generatieslang in Palestina in praktijk werd gebracht en nog steeds in Israel van vandaag de dag wordt gepraktiseerd, is kolonialisme omdat het de inheemse bevolking als vreemdelingen definieert, en de echte vreemdelingen privileges geeft die de oorspronkelijke bewoners niet krijgen.”

“De overwinnaars wilden geen echte genocide plegen, maar ze wilden wel de herinnering en de identiteit van hun slachtoffers uitwissen. Het grote succes van het Zionisme heeft noodzakelijkerwijs betekend dat de Palestijnen onzichtbaar, gezichtsloos en zonder stem werden gemaakt, ‘vluchtelingen’ van nergens, verwijderd uit het actieve bewustzijn van de wereld.”

“De Israelische definitie van nationaliteit en burgerschap maakt vreemdelingen ( in het land waar ze leven) van de Diaspora Joden overal in de wereld (behalve in Israel); het maakt tevens Palestijnen, die in Israel leven, vreemdelingen in hun geboorteland.”

“Arabieren in Israel zijn per definitie vreemdelingen… Zij zijn inheemse buitenstaanders louter en alleen door hun geboorte. Maar zij zijn niet alleen vreemdelingen; zij zijn de vijand, en dit feit wordt dag na dag steeds duidelijker. Zij verpesten de droom – alleen al door hun aanwezigheid. Alleen al hun bestaan is het probleem. Dit geldt zowel als ze Israëlisch onderdaan zijn dan wel bewoners van de Westbank onder bezetting.”

Meneer Bouman, laten we ophouden in vergoeilijkende termen over Israel te spreken. We hebben te maken met een uiterst agressieve staat dat door het Westen tijdenlang de hand boven het hoofd is gehouden. Dat kan niet langer meer zo. Als een staatssecretaris van Defensie in Israel de Palestijnen bedreigt met een holocaust, is de maat vol. Dan hebben we te maken met een pathologisch fenomeen.

Dat geeft toch weer een ander beeld dan een land dat 'vooral zichzelf in de weg' zit, nietwaar. Boven uw opiniestuk staat ook: "Stationeer een internationale troepenmacht in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever.' Ik vreesde al in oktober vorig jaart toen ik door bezet gebied en door Israel reisde dat dit soort voorstellen door de commerciele massamedia zouden worden opgepikt en worden ondersteunt. In diplomatieke en politieke kringen werd toen al gesproken over een dergelijk initiatief. Het besluit om anderen het vuile werk voor Israel te laten doen, lijkt zinnig, maar is in wezen schandalig. Het Westen hoeft daar niet te zitten met troepen, want het Internationaal Gerechtsshof heeft al uitgesproken dat de Israelische nederzettingen en de Apartheidsmuur illegaal zijn en ogenblikkelijk ontmanteld dienen te worden. U ondersteunt met uw absurde voorstel het voortduren van een bezetting. 40 jaar Israelische terreur in bezet gebied is meer dan genoeg geweest, het is acht keer langer dan de Duitse bezetting van Nederland. Waarom zouden buitenlandse belastingbetalers geld moeten geven om een militaire bezetting en diefstal van Palestijns land voort te laten duren? Net zoals we zagen in Libanon is zo'n internationale troepenmacht volkomen machteloos zodra Israelische extremisten het in hun hoofd halen om weer eens met geweld andermans gebied binnen te dringen. Waarom pleit u niet voor een onmiddellijke Israelische terugtrekking uit bezet gebied? Hecht u weinig waarde aan het internationaal recht? Of hecht u meer waarde aan de macht die uit de loop van een geweer komt?

Morgen bespreek ik de rest van uw artikel, maar het staat u nu al vrij om op mijn vragen dan wel opmerkingen te reageren. Ik doe niet aan censuur, dus ga uw gang. U bent welkom.